Celem krótkiego przypomnienia wskazujemy, że w dniu 13 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, nakładająca na konkretne grupy przedsiębiorców – nazwane przez ustawodawcę Instytucjami obowiązanymi – obowiązek stosowania tzw. środków bezpieczeństwa finansowego i wdrożenia oraz stosowania procedur określonych w tej ustawie.
Katalog podmiotów zaliczanych przez ustawodawcę do Instytucji obowiązanych zawiera przepis art. 2 ww. ustawy. Są to m.in.: pośrednicy ubezpieczeniowi; notariusze; adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni, doradcy podatkowi; pośrednicy w obrocie nieruchomościami; przedsiębiorcy, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi; a także fundacje, stowarzyszenia posiadające osobowość prawna oraz przedsiębiorcy w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równiej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
Zgodnie z dyrektywami powyższej ustawy, Instytucje obowiązane mają obowiązek rozpoznawania ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, związanego ze stosunkami gospodarczymi lub z transakcją okazjonalną oraz oceniania poziomu rozpoznanego ryzyka. Instytucje obowiązane mają również za zadanie dokumentowanie rozpoznanego ryzyka. W tym celu winny być stosowane określone w ustawie środki bezpieczeństwa finansowego, do których zaliczają się m.in. identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości; identyfikację beneficjenta rzeczywistego; ocenę stosunków gospodarczych i, stosownie do sytuacji, uzyskanie informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru; bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta.
Przypadki, w których Instytucje obowiązane winny stosować środki bezpieczeństwa zostały wymienione przepisie art. 35 ustawy i należą do nich m.in.:
- przeprowadzanie transakcji okazjonalnej:
- o równowartości 15 000 euro lub większej, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane, lub
- która stanowi transfer środków pieniężnych na kwotę przekraczającą równowartość 1000 euro,
- z wykorzystaniem waluty wirtualnej o równowartości 1000 euro lub większej – w przypadku niektórych Instytucji obowiązanych;
- przeprowadzanie gotówkowej transakcji okazjonalnej o równowartości 10 000 euro lub większej, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane – w przypadku niektórych instytucji obowiązanych;
- podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;
- wątpliwości co do prawdziwości lub kompletności dotychczas uzyskanych danych identyfikacyjnych klienta.
Ustawa nakłada również na Instytucje obowiązane wymóg wdrożenia i stosowania określonych procedur, jak np.: Procedury identyfikacji osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne; Wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej; Procedury anonimowego zgłaszania naruszeń; Procedury grupowej w przypadku Instytucji obowiązanej wchodzącej w skład grupy oraz jej oddziałów i jednostek zależnych z większościowym udziałem tych instytucji mających siedzibę w państwie trzecim.
Co istotne – Instytucja obowiązana, która nie dopełnia poszczególnych obowiązków przewidzianych w ustawie, np.: sporządzania oceny ryzyka oraz jej aktualizacji, stosowania niektórych środków bezpieczeństwa finansowego, dokumentowania zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji, wprowadzenia procedur, o których mowa powyżej – podlega karze administracyjnej. Katalog kar administracyjnych zawiera przepis art. 150 ustawy, do których zalicza się m.in. cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej, zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną za naruszenie przez instytucję obowiązaną przepisów ustawy, przez okres nie dłuższy niż rok, jak również karę pieniężną.
Nasza Kancelaria oferuje oczywiście pomoc w wypełnieniu obowiązków nałożonych powyższą ustawą, w przypadku gdy Klient zalicza się do katalogu ustawowego Instytucji zobowiązanych.